Indien 't nog noodig schynen mocht, de zachtmoedigheid te bewyzen waarmee Havelaar zyn moeielyken plicht vervulde, zou dit bewys kunnen gevonden worden in een mondelinge boodschap die hy den kontroleur opdroeg, toen deze eens naar Serang zou vertrekken:

De Groote-Heer te Buitenzorg is rechtvaardig, en wil dat ieder zyn plicht doe.

soo heeft het hem zijnen schuldigen plicht geacht te wesen desen jare 1669 daar weder verschijnende, dierwegen bij de Commissarissen als voor de Rijxraden danck te seggen:

Op een gegeven bevel, vormden de burgers, die zeer goed hun plicht schenen te kennen, zich tot kompagniën en bataillons, en werden barrikaden opgeworpen.

Wie dan, riep ik uit, heeft u gedwongen te zweren uwe echtelijke plichten niet meer te volbrengen?

Uilenspiegel nam zijne plichten van soldaat ter herte, hanteerde zeer behendig zijne bus, en hield steeds de ooren en oogen goed open.

In de derde alinea van dezen brief wordt my 't vervullen van myn voorgeschreven plicht tot verwyt gemaakt door den man die in de eerste plaats geroepen was my te berispen en zelfs te straffen indien ik dien plicht had verzuimd.

Zij hebben den hoogsten plicht vergeten, den plicht jegens zichzelven.

De beide jonkvrouwen, in de gedachte dat Robrechts leven kon bedreigd zijn, wilden hem wederhouden; maar roepend dat het niet op zulk gevaarvol oogenblik was dat hij de vervulling van zijnen plicht zou verzaken, rukte hij zich los uit hunne armen en verliet de zaal, ondanks hun gekerm.

En daarvoor zult gij de rechten eener eerbare vrouw genieten, zonder haar plichten te betrachten.

Van die voorloopige proeve om den Regent door zachtheid tot zyn plicht te brengen, heb ik u onder'shands doen kennis dragen.

Meer innerlijke daden, ook al worden zij bekend, geven geen recht tot straf; want het is niet in overeenstemming met de menschelijke natuur, dat uit inwendige daden wederzijdsche plichten en rechten volgen.

Daar zij tegenover ons de plichten der gastvrijheid wil nakomen, gaat zij ons vóór naar de bovenverdieping en brengt ons in een eenvoudig salon, op oostersche wijze gemeubeld, dus langs den geheelen wand voorzien van breede divans.

Rowley en het was haar plicht tegen Miss Wells te zeggen dat zij dat niet langer kon....

Een dag van verschrikking was de dag, waarop de moeder het haar plicht rekende aan Tirza den naam harer ziekte mede te deelen, en beiden in wanhoop God smeekten, dat het einde spoedig daar mocht zijn.

In de derde alinea van dezen brief wordt my 't vervullen van myn voorgeschreven plicht tot verwyt gemaakt door den man die in de eerste plaats geroepen was my te berispen en zelfs te straffen indien ik dien plicht had verzuimd.

Van Twist die gezworen had "de bescherming van den Inlander als z'n eersten plicht te beschouwen" mag dien plicht verwaarloozen en toch z'n traktement in ontvangst nemen, maar 'n kontroleur die "niet om zich te verryken"en dus zonder 't minste uitzicht op 't grondbezittend lidmaatschap in de Eerste-Kamer, zich 'n bos pisang laat opdringen, wordt met schande weggejaagd!

in de "Contrat Social" noemt hij het de plicht van den staat door wetten de weelde en de neiging tot toenemende ongelijkheid van bezit te beteugelen;

Zij verbood hem, die zijn plicht zoo grenzenloos verzaakt had, ooit weer voor haar aangezicht te verschijnen en dreigde hem, dat zij hem bij haar man zou aanklagen.

En 't rijm zijn blijden plicht verricht En wat mijn hart voelt U verhaalt.

van herstellende zieke legt mij den plicht op, volgzaam te zijn, en mijn waardigheid van gast van den diwan is mede een reden, om gehoorzaam de doli te bestijgen.

Over-dag wilde zij niet aan hem denken, zij vond dien hartstocht nu akelig wereldsch vergeleken bij den heiligen plicht, dien zij vervulde.

Zeg eens, komen jullie toch je plichten waarnemen!

Hij predikt godsvrucht en broederliefde; aan de grooten der aarde herinnert hij hunnen plicht en laakt hun zondig leven.

"Men gevoelt niet, dat onze voorrechten ons ook plichten opleggen en daarom ontkent men deze plichten.