dat voor hem de liefde de ziel der kunst was, en dat hij haar daarom slechts zoo lief gehad had, omdat zij voor hem vrouw en minnares tegelijk, een gevoel in een vorm had kunnen zijn.

en hoe hij twee dagen later tot de ontdekking gekomen was, dat hij zich vergist had, toen hij voelde, hoe het kruit van zijn hart, dat door zooveel snikken en tranen nat geworden was, onder den eersten van jeugd en hartstocht fonkelenden blik voor de eerste vrouw, die hij ontmoette, weer warm geworden was, vuur had gevat en ontploft was.

" "Ik heb nooit van hem gehouden!" "Dat is wel waar, Mimi, je hebt van hem gehouden op het oogenblik, dat het hart van een vrouw op zijn goede plaats zit.

ben ik hier eenmaal de vrouw des huizes"en met een guitigen blik onderstreepte zij de beteekenis, die zij aan deze laatste woorden gaf"dan blijf ik

Toen wou hij dat hij een vrouw had.

De kerk placht zich gaarne te beroepen op het voorbeeld van Simson, den richter in Israël, die »gezien hebbende eene vrouw te Thimnat van de dochteren der Filistijnen, zoo ging hij opwaarts en gaf het zijnen vader en moeder te kennen en zeide:

neem mij die tot vrouw«.

Men bepaalde een veel hooger som, welke de vrouw mede ten huwelijk bracht, dan de waarheid was, wees haar een douairie of lijftocht toe, grooter dan de wederzijdsche bezittingen samen bedroegen:

bij een breuk (faillissement) trok de vrouw dit alles van den boedel af en voor de schuldeischers bleef 10% over!

Toen George dit te weten was gekomen, had hij zich aanstonds van zijne vrouw afgezonderd en eene scheiding bewerkt tusschen haar en dien eersten man.

De verboden graden door bloedverwantschap waren ook die door huwelijksverwantschap: in den zooveelsten graad als iemand is mijn bloedverwant, in den zooveelsten is zijn vrouw mijn huwelijksverwant

Maar de vrouw van den patiënt beklaagde zich over het geld, dat de behandeling kostte en wilde ook niet langer met haren man samenwonen.

Naar Germaansche rechten gaf overspel der vrouw aanleiding tot hare verdrijving uit de echtelijke woning en dus tot scheiding.

Als eene vrouw den man verlaat b.v. om des geloofs wille, mag, zegt hij, de man geen nieuw huwelijk sluiten;

Wanneer nl. een man of vrouw uit de gemeente gebannen was, dan moest zelfs de echtgenoot hem of haar met de gemeente mijden.

In een brief van 12 November 1556 aan de broeders te Emden over de geruchtmakende zaak van Swaantje Rutgers, die weigerde haren man, schoon uit de gemeente gebannen, aan tafel en in bed te mijden, koos Menno de partij der vrouw en van wie haar gelijk gaven.

in de ordonnantie op den houwelijken staat in Overijsel van 18 Juni 1603 staat voorgeschreven, dat als de »verknuppinghe des houwelijcks« door den dood of wettelijke oorzaken wordt verbroken, de hertrouw geoorloofd is, voor den man na drie maanden, voor de vrouw na zes.

In Dordrecht woonde iemand, wiens vrouw aan eene ongeneeselijke ziekte leed.

Naar Oudhollandsch recht was de vrouw haren echtgenoot onbeperkte gehoorzaamheid schuldig, hij beheert hare goederen, hij kan roerend goed vrij vervreemden, zijne schulden binden ook haar.

Maar later kwam men haar hierin te hulp, en om te vóórkomen, dat de man den gemeenen boedel met schulden bezwaren zou, welke de baten overtroffen, kon de vrouw, bij overlijden van den man, de gemeenschap verlaten en den doode met de schade alleen laten blijven.

Maar al ging dit de maat te buiten, ook tegen echtelijke tuchtiging was de vrouw de gansche periode der republiek door maar weinig beschermd.

zondigde een jongman met eene gehuwde vrouw, dan moest hij aldus 14 dagen gevangen zitten en werd de vrouw gebannen.

De verwanten der overleden vrouw lieten hem aanzeggen, dat, als hij niet aanstonds de begrafeniskosten voor zijne rekening nam, zij het volgend begrafenisbriefje zouden doen drukken en verspreiden:

het gelukkige, man en vrouw naar stof en geest gelukkig makende, huwelijk is bovendien het gevolg van de beste eigenschappen van karakter, gemoed, van zedelijke beginselen, van godsdienstige gevoelens.

De vrouw had op drastische wijze een Maria-beeld beleedigd (door het met haren pantoffel te slaan) en moest daarom sterven.