Het is individualisme geworden en daardoor juist kan zij waarlijk proletarische poëzie maken.

De kennismaking met Latijnsche kerkliederen en eigen godsdienstige overpeinzingen brachten echter ook nog andere geestelijke poëzie uit hem voort, waarop wij nu het oog moeten richten.

Haar ondoorgrondelijkste veranderingen bekoren de verbeelding van hen die de poëzie van den oceaan begrijpen.

Hoe groot is het verschil tusschen de technische, op massa-effect berekende kunst van den declamator en de stem van den dichter die zijn eigen poëzie geeft.

"Zij denken Fransch over staat, godsdienst en wijsbegeerte; en zoo al niet hunne poëzie, dan is toch hun proza in hooge mate op Fransche leest

En zoo bevat de poëzie, die wij nu zullen gaan beschouwen, in hoofdzaak uitingen, niet van individuen, maar van standen.

"Ik bevind mij (zoo verklaart hij) in een soort van exaltatie, die mij in staat stelt de poëzie te bevelen, zelfs tot beelding van dingen die ik nooit beleefde; door een geheimzinnig psychiesch gebeuren, dat misschien alle studie waard is, geloof ik mij tot zulk een staat van vruchtbaarheid verheven dat ik volkomen bewust voortbreng wat ik zelf wensch......" XXX

kring werd het Russische zieleleven vervolgd, de poëzie gedood mèt de dichters...

Wie lezen wil om zich te amuseeren, poëzie wil genieten als een zoete zielestreelinig, bekoorlijk door fraaie rijmen, lichten cadans en gedachten zwevend tusschen banaliteit, weemoed en burgermans verliefdheid, dien heeft Walt Whitman zelf terecht gewezen:

Hij staat in betrekking tot den adel en dicht ridderromans; hij behoort tot de lagere geestelijkheid en schrijft geestelijke poëzie;

Nu heeft hij bijna alle bekoorlijkheid, alle poëzie verloren.

Koosje was geen moeder, en kon er dus "het rechte niet van hebben", maar haar glinsterende oogjes en bleeke wangen zeiden genoeg dat zij de poëzie verstaan en gevoeld had.

Maar zijn afkeer van de bekrompen, kleinzielige orthodoxie was zóó hartgrondig, dat hij de poëzie van het naïef geloovige alleen bij Roomschen vermocht te vinden.

De verlaten en vervallen paleizen van Empoli roepen herinneringen terug, die in zoo scherp mogelijke tegenstelling staan met de prozaïsche gewoonten en werkzaamheden van eene industriëele bevolking; en juist aan dit contrast dankt de stad haar eigenaardige poëzie.

Meredith is een stem, en er weerklinken van alle kanten stemmen in de ruimte die zijn poëzie vult.

Ik had er willen staan alleen met hààr en ons beiden van die geweldige poëzie laten doordringen:

of wij hier een beroepsdichter vóór ons hebben die zijn beroep vaarwel zegt, of een leek, die vroeger wereldsche poëzie had gedicht en nu iets beters wil geven.

De romantiek had de poëzie ver van de werkelijkheid weggevoerd.

Ik bedoel de poëzie der werkelykheid die zich oefent in 't samenvatten en oordeelkundig behandelen van àl de gegevens die ze kan machtig worden.

Anders was dat in hare gedichten, waarin wij zoo menigmaal den harteklop der echte poëzie kunnen hooren.

Ik zoude namelijk mijnen wapenbroeder willen toeroepen, met een commando-stem, die feitelijk mijnen bescheiden rang kwalijk past: »Gij, snuiter, kent niet de poëzie van den militairen groet«.

Hij schijnt wijselijk de poëzie voor meer winstgevende werkzaamheden te hebben laten varen: althans gedichten van hem zijn mij nooit voorgekomen.

Hij leert hoe in den loop van de Wereldgeschiedenis de echt natuurlijke poëzie der volkeren door klimaat, omgeving, regeeringsvorm wordt beïnvloed;

Hij leeft de poëzie, die hij niet uiten kan;

Ik word kriebelig, wanneer ik intellectualistische poëzie lees.